Zmiany klimatyczne, degradacja środowiska, niedobory wody i żywności, choroby zakaźne - to tylko niektóre z zagrożeń, przed którymi ludzkość staje dziś w obliczu. Choć brzmi jak fabuła katastroficznego filmu science fiction, to jednak rzeczywistość, z którą musimy się zmierzyć. W swoim kultowym filmie "Pojutrze" Roland Emmerich pokazał wizję przyszłości sparaliżowanej skutkami globalnego ocieplenia. Okazało się, że to, co wydawało się fantastyką, z każdym rokiem coraz bardziej przypomina proroctwo.
Kultowy film który okazał się proroczy
Pojutrze - fabuła filmu Rolanda Emmericha
Film "Pojutrze" w reżyserii Rolanda Emmericha z 2004 roku opowiada o skutkach nagłego załamania systemu klimatycznego Ziemi. Gwałtowne ocieplenie powoduje katastrofalne superburze, ulewne deszcze i powodzie na bezprecedensową skalę. Ulice miast zamieniają się w rwące rzeki, całe połacie lądów zostają zalane. Ludzie desperacko uciekają na południe, żeby uniknąć zimna północnych rejonów pogrążających się w nowej erze lodowcowej.
Wizja przyszłości pełnej katastrof
Choć fabuła Pojutrze przedstawia fikcyjne wydarzenia, twórcy filmu bazowali na realnych teoriach naukowych. Obrazują wizję przyszłości, w której zmiany klimatyczne prowadzą do niszczycielskich skutków dla całej planety. Ekstremalne zjawiska pogodowe, podnoszący się poziom oceanów, niedobory żywności to elementy, które już teraz obserwujemy na ziemi, choć na mniejszą skalę.
Czy to science fiction czy ostrzeżenie?
Dwadzieścia lat po premierze Pojutrze można odbierać ten film nie tylko jako thriler katastroficzny, ale też jako swoiste ostrzeżenie. Wiele elementów fabuły zdaje się spełniać na naszych oczach. Coraz częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe, topnienie lodowców, fale upałów to znaki, że zmiany klimatu postępują. Być może powinniśmy potraktować wizję Emmericha jako ostrzeżenie przed tym, co może nas czekać, jeśli nie powstrzymamy negatywnych zmian klimatu i degradacji środowiska.
Globalne ocieplenie i katastrofy pogodowe
Topnienie lodowców i podnoszenie się poziomu mórz
Jednym z najbardziej widocznych skutków globalnego ocieplenia jest postępujące topnienie pokrywy lodowej. Z roku na rok lodowce górskie i arktyczne kurczą się w zastraszającym tempie. Powoduje to podnoszenie się poziomu mórz i zatapianie nisko położonych obszarów lądowych. Już teraz poziom oceanów na świecie podniósł się o około 20 cm w stosunku do ery przedprzemysłowej. Jeśli ocieplenie będzie postępować, przewiduje się wzrost poziomu mórz nawet o kilkadziesiąt centymetrów do końca XXI wieku.
Ekstremalne zjawiska pogodowe na świecie
Kolejnym efektem zmian klimatu są coraz częstsze i intensywniejsze ekstremalne zjawiska pogodowe. Huragany, ulewne deszcze, fale upałów nawiedzają kolejne regiony świata. Susze i powodzie stają się plagą Afryki, Azji i obu Ameryk. Także w Europie notuje się coraz więcej gwałtownych burz, gradobić, trąb powietrznych. Zmiany klimatu zaburzają cyrkulację atmosferyczną, prowadząc do coraz groźniejszych anomalii pogodowych.
Susze, powodzie i huragany - nowa rzeczywistość
Zmiany klimatu oznaczają, że ekstremalne zjawiska pogodowe stają się "nową normalnością". Susze i powodzie będą coraz częstsze i intensywniejsze. Regiony dotychczas wilgotne doświadczą niedoborów wody, zaś obszary suche będą wysychać. Huragany nabiorą większej siły, niszcząc całe połacie wybrzeży. To scenariusz, z którym coraz częściej mamy do czynienia i który może doprowadzić do prawdziwej katastrofy, jeśli nie powstrzymamy globalnego ocieplenia.
Degradacja środowiska i zanieczyszczenia
Niszczenie ekosystemów i ginące gatunki
Oprócz zmian klimatu, poważnym zagrożeniem dla naszej planety jest postępująca degradacja środowiska naturalnego. W wyniku działalności człowieka z roku na rok tracimy cenne obszary leśne i tereny podmokłe. Prowadzi to do wymierania wielu gatunków roślin i zwierząt. Szacuje się, że co roku z powierzchni Ziemi znika około 18 milionów hektarów lasów.
Toksyczne odpady i zanieczyszczone powietrze
Kolejnym problemem są rosnące ilości odpadów, w tym szczególnie toksycznych, które zanieczyszczają środowisko. Do atmosfery emitowane są ogromne ilości dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych, przyczyniające się do efektu cieplarnianego. Fatalna jakość powietrza, szczególnie w dużych miastach, stanowi zagrożenie dla zdrowia milionów ludzi.
Walka ze smogiem i betonową pustynią
Aby powstrzymać postępującą degradację środowiska, niezbędne są zdecydowane działania na rzecz ochrony przyrody, ograniczenia emisji zanieczyszczeń i transformacji w kierunku zrównoważonej gospodarki. Musimy także walczyć z betonową pustynią rozlewających się bez umiaru miast kosztem terenów zielonych. Inaczej czeka nas przyszłość z filmu Pojutrze.
Wojny o wodę i inne zasoby
Konflikty wywołane przez braki zasobów
Jednym ze skutków zmian klimatu i degradacji środowiska mogą być konflikty wywołane przez braki zasobów, takich jak woda i żywność. Już teraz obserwujemy narastające napięcia na Bliskim Wschodzie czy w Afryce w związku z dostępem do wody na obszarach dotkniętych suszami. Tego typu konflikty mogą zaostrzać się wraz z postępującymi zmianami klimatu.
Migracje z obszarów dotkniętych suszą
Susze, pustynnienie i inne skutki zmian klimatu mogą zmuszać ludność do masowych migracji z obszarów, które staną się niegościnne dla życia. Już obecnie obserwujemy nasilające się ruchy migracyjne z rejonów objętych suszami. Zjawisko to może narastać, prowadząc do poważnych napięć społecznych i politycznych na świecie.
Zagrożenie bezpieczeństwa żywnościowego
Globalne ocieplenie i susze zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu w wielu regionach świata. Spadają plony, giną uprawy. Rośnie ryzyko klęsk głodu i konfliktów wywołanych walką o żywność. Aby temu przeciwdziałać, potrzebne są pilne działania mające na celu adaptację rolnictwa do zmian klimatu i ochronę zasobów wodnych.
Choroby, pandemie i upadek cywilizacji
Rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych
Globalne ocieplenie i dewastacja środowiska mogą prowadzić do rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych na nowe obszary. Wyższe temperatury umożliwiają bytowanie patogenów dotąd ograniczonych klimatycznie, jak malarię czy dengę. Przykładem jest epidemia gorączki Zachodniego Nilu obserwowana w ostatnich latach w Europie. Tego typu zagrożenia epidemiczne mogą narastać wraz ze zmianami klimatu.
Niekontrolowany rozwój megamiast
Zmiany klimatu oraz degradacja środowiska na obszarach wiejskich może powodować nasilenie niekontrolowanego rozrostu wielkich miast, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Już teraz megamiasta borykają się z problemami przeludnienia, nędzy, chorób i przestępczości. Pogłębianie się tych problemów w połączeniu z kryzysem klimatycznym może doprowadzić do załamania struktur społecznych.
Globalny kryzys i upadek gospodarki
Ekstremalne zjawiska pogodowe, klęski głodu, konflikty o zasoby, fale uchodźców, choroby - all to może doprowadzić do globalnego kryzysu gospodarczego i politycznego. Kraje i społeczeństwa mogą znaleźć się na granicy wytrzymałości. Zahamowanie wzrostu gospodarczego i upadek dotychczasowego ładu to scenariusze, które mogą okazać się realne, jeśli ludzkość nie powstrzyma postępującej degradacji środowiska i chaosu klimatycznego.
Jak uratować planetę przed zagładą?
Odnawialne źródła energii i zrównoważony rozwój
Aby uniknąć katastrofy klimatycznej, kluczowe jest przejście na model zrównoważonego rozwoju, opartego na odnawialnych źródłach energii. Musimy znacząco ograniczyć emisję gazów cieplarnianych i inwestować w czystą energię - słoneczną, wiatrową, geotermalną. To może zahamować proces globalnego ocieplenia i jego niszczycielskie skutki.
Ochrona klimatu i ekosystemów
Niezbędna jest też ochrona lasów, terenów podmokłych i innych kluczowych ekosystemów, które pełnią ważne funkcje regulujące klimat i pochłaniające dwutlenek węgla. Trzeba powstrzymać niepohamowaną urbanizację i betonowanie kolejnych terenów zielonych, które pochłaniają miejski smog i CO2.
Zmiana modelu konsumpcji i edukacja
Ratunkiem może być też zmiana modelu konsumpcji, ograniczenie marnotrawstwa żywności i plastiku, rozwój recyklingu. Niezbędna jest edukacja ekologiczna i uświadamianie ludziom realnych zagrożeń płynących z kryzysu klimatycznego. Tylko w ten sposób możemy jeszcze uratować planetę przed
Podsumowanie
Katastroficzna wizja przyszłości przedstawiona w filmie "Pojutrze" może wkrótce stać się rzeczywistością, jeśli nie powstrzymamy postępujących zmian klimatu i degradacji środowiska. Już teraz jesteśmy świadkami niepokojących symptomów pogarszającego się stanu naszej planety - ekstremalnych zjawisk pogodowych, topnienia lodowców, wymierania gatunków. Musimy jak najszybciej podjąć zdecydowane działania, by zapobiec katastrofie. Oznacza to transformację w kierunku zrównoważonej gospodarki opartej na odnawialnych źródłach energii oraz ochronę kluczowych ekosystemów. Czas działać, zanim będzie za późno.
Tagi
Udostępnij artykuł
